ISO 22000
İnsanların sağlıklı şekilde beslenebilmeleri ancak sağlıklı gıda tüketimi ile mümkün olur. Sağlıklı gıda ise basit olarak “besin maddelerini dengeli ve yeter miktarda bulunduran, fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik açıdan temiz gıda” olarak tanımlanabilir.
Tüketici, kalite kontrol örgütleri ve gıda üreticilerinin kalite ve dolayısıyla kalite kontrolde giderek daha farklı, daha yeni yaklaşımlar getirmeleri gıdaların mevcut analitik kontrolünü yetersiz kılmış ve bu konuda çeşitli yeni analitik sistemler getirilmiştir. Ancak bu kez de gıda kontrolünde analitik yöntemlerin çeşitliliğinden kaynaklanan yeni bir kavram kargaşası çıkmıştır. Ayrıca farklı analitik yöntemlerle aynı gıdada farklı sonuçlar alınması üreticiler, tüketiciler ve yasal kalite kontrol kuruluşlarını karşı karşıya getirmiştir. Bunun sonucunda ise gıda analiz yöntemlerinde standardizasyona gidilme gereksinimi ortaya çıkmış ve analizlerdeki standardizasyona ilaveten analiz ve kalite kontrol mantığında da yeni yaklaşımlar gündeme gelmiştir.
Bunların sonucunda kalite kontrol deyimi ve buna bağlı olarak kalite kontrol kavramı ve yaklaşımı yerini kalite güvenliğine ve giderek toplam kalite yönetimine bırakmıştır.
Kalite kontrol; üretimden tüketime kadar olan her aşamada üründe kontrol edilebilir tüm faktörlerin korunmasını sağlamak amacını esas alan analizler olarak tanımlanmaktadır. Bir diğer deyiş ile kalite kontrol daha ziyade bitmiş üründeki analizler üzerine yoğunlaşır ve “yapılmış, bitirilmiş işin doğru olup olmadığı” kontrol eder.
Kalite güvenliği ise ham madde ve son ürünün mevcut standartlara uygunluğu yanında işletme ve ekipmanın dizaynı, işletme hattının düzenlenmesi kavramlarını da içine alarak kalite kontrole göre daha geniş bir açı ile yapılan uygulamadır. Bir diğer deyiş ile “halen yapılmakta olan işin doğru olup olmadığı” kontrol edilir.
Bugün gelişmiş sistemlerde gıdanın özellikle mikrobiyolojik açıdan güvenliğinin sağlanması için çeşitli yaklaşımlar başarı ile uygulanmaktadır. Bunlardan en yaygın olanlar ISO 22000, HACCP, HAZOP ve GMP serisidir.
Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO) ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemleri Standardını geliştirmiştir. Resmi adı ISO 22000:2005 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemleri - Gıda Zincirinde Tüm Kuruluşlar İçin Şartlar, olan ISO 22000:2005 uluslararası bir standarttır ve yiyecek, içecek sunumu (catering) ve paketleme firmaları dahil "tarladan sofraya" gıda zincirindeki tüm kuruluşları kapsayan bir Gıda Güvenliği Yönetim Sisteminin şartlarını tanımlar.
Güvenli gıda için sürekli artan bir müşteri talebi bulunmaktadır. Bu, birçok Gıda Güvenliği Standardlarının geliştirilmesine yol açmıştır. Gıda güvenliği yönetimi için artan sayıda ulusal standartlar karışıklığa neden olmuştur. Sonuç olarak uluslararası bir uyumluluğa ihtiyaç vardır ve ISO 22000:2005 ile bu ihtiyacı karşılamayı hedeflemektedir.
Standard, gıda zinciri boyunca gıda güvenliğini temin etmek için, etkileşimli iletişim, sistem yönetimi, ön şartlı programlar ve HACCP planları vasıtasıyla gıda güvenliği tehlikelerinin kontrolü ve sürekli iyileştirme ve yönetim sisteminin güncellenmesi dahil kabul görmüş ana unsurları birleştirir.
ISO 22000:2005, gıda güvenliği konusunda yasal gerekliliklerin ötesine geçmek isteyen şirketler için gereklilikleri tanımlamak amacındadır.
Kimler için?
Ekipman, paketleme malzemesi, temizlik malzemeleri ve katkı malzemeleri üreticileri gibi ilişkili kuruluşlar da dahil "tarladan sofraya" gıda zincirindeki tüm kuruluşlar için gerçek bir uluslararası standarttır. ISO 22000:2005 ayrıca ISO 9001:2000 gibi kalite yönetim sistemleri ile kendi gıda güvenliği yönetim sistemlerini birleştirmek isteyen tüm kuruluşlar içindir.